Bireysel Emeklilik Nedir?
Her ay bütçenizden bir miktar parayı Bireysel Emeklilik Sistemi'ne aktarmaya başladınız ve emeklilik için gün sayıyorsunuz. Peki, ne zaman emekli olacağınız ya da ödemeleri nasıl alacağınızı biliyor musunuz?
Bireysel Emeklilik Sistemi, rahat bir emeklilik dönemi için bireylerin çalışma yaşamları süresince birikim yapmasını sağlayan, Sosyal Güvenlik Sisteminin tamamlayıcısı olarak emeklilik gelirine ek bir gelir sağlayan özel emeklilik sistemidir.
Bu sayede ikinci bir emeklilik hakkı elde eder, emeklilik dönemlerinizde de aktif çalışma döneminizdeki yaşam standardınızı koruyabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sistemi, emeklilik döneminizde kullanmanıza yönelik bireysel tasarruflarınız için avantajlı ve çeşitli seçenekler sunar. Birikimleriniz risk tercihleriniz doğrultusunda sizin seçtiğiniz planlar dahilinde yine sizin seçtiğiniz fonlara yönlendirilir. Fonlar uzmanlar tarafından yönetilir.
Sistemin İşleyişi
- BES, birikimlerin toplanması, değerlendirilmesi ve kişiye toplu para ya da maaş ödenmesi esasına dayanmaktadır.
- Bireysel emeklilik hesabınıza yaptığınız katkı payı ödemeleriniz sizin seçtiniz emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilir.
- 10 yıl boyunca sistemde kalmanız ve 56 yaşını doldurmanız halinde emekliliğe hak kazanırsınız.
- Emeklilik hakkını elde ettiğinizde emeklilik hesabınızdaki birikimlerinizi toplu olarak veya belirli bir program çerçevesinde alabileceğiniz gibi yaptıracağınız yıllık gelir sigortası ile ömür boyu veya belirli süreler için düzenli olarak emekli maaşı alabilirsiniz.
- Bireysel emeklilik sisteminde 1 Ocak 2013'ten itibaren başka hiçbir yatırım aracında olmayan devlet katkısı uygulaması başladı. Sisteme yatırdığınız her katkı payı tutarının %25'i kadar ek bir tutar sözleşmenize bağlı devlet katkısı hesabınızda biriktirildi. 22 Ocak 2022 tarih ve 31727 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7351 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile birlikte % 25 olan bu oran %30 olarak uygulanmaktadır.
Nasıl Emekli Olurum?
Emeklilik için kalan günlerinizi öğrenip hayallerinize ne kadar yaklaştığınızı görmeye ne dersiniz?
Her ay bütçenizden bir miktar parayı Bireysel Emeklilik Sistemi'ne aktarmaya başladınız ve emeklilik için gün sayıyorsunuz. Peki, ne zaman emekli olacağınız ya da ödemeleri nasıl alacağınızı biliyor musunuz?
Emeklilik Ne Zaman?
10 yıl boyunca BES içerisinde kalıp 56 yaşını doldurduğunuz zaman, sadece -eğer BES müşterisiyseniz- Emekliliğe hak kazanmış olursunuz. Bildiğiniz gibi Sosyal Güvenlik Sistemi'nde yaşınız ve süreniz dolduğunda dilerseniz emekli olur; dilerseniz de çalışmaya devam edersiniz. Bireysel Emeklilik Sistemi'nde de dilerseniz 10 yılı ya da 56 yaşını doldurmanıza rağmen birikim yapmaya devam edebilir ve istediğiniz zaman bireysel emekli olabilirsiniz.
Emeklilik Şartları Nelerdir?
56 yaşını tamamlayan ve BES'te minimum kalma süresi 10 yıl olan kişiler, bireysel emekli olmaya hak kazanır. Emekli olmaya karar verdiğiniz ve başvurunuzu yaptığınız zaman, o güne kadar yaptığınız birikim hesaplanır. Birikiminiz; ödediğiniz katkı paylarına, devlet katkısına ve fonlarınızın getirilerine göre değişiklik gösterir. Sistemde kaldığınız süre ve tercih ettiğiniz fon dağılımı fon getirilerinizi etkiler. Ödemeler ise iki şekilde yapılabilir. BES birikiminizi, aşağıdaki seçeneklerden birini tercih ederek alabilirsiniz:
1) Bireysel Emeklilik Toplu Ödemesi
Hesaplanan birikiminiz tıpkı Emekli Sandığı ya da Sosyal Sigortalar Kurumu'nda emekli olurken verilen kıdem tazminatına benzer bir şekilde hesabınıza yatırılır.
2) Bireysel Emeklilik Maaş Ödemesi
Belirli periyotlar içerisinde maaş usulü olarak birikimlerinizi almanız mümkün. Birikiminizi aylık, 3 aylık, 6 aylık ya da yıllık periyotlar ile alabilirsiniz. Ödeme periyotlarını yılda 2 kere değiştirme hakkınız olduğunu da unutmamalısınız. Yani 3 aylık ödeme almaya karar verdikten sonra ödeme planınızı yıl içerisinde aylık ya da 6 aylık olarak güncelleyebilirsiniz.
BES Ödemeleriniz İle İlgili Bilmeniz Gereken Bazı Detaylar
Kredi kartı ile yaptığınız BES ödemelerindeki blokaj süreleri bankalarımızla yapılan anlaşmalara göre değişiklik göstermektedir.
Emeklilik Dönemi İle İlgili Bilmeniz Gereken Bazı Detaylar
Birikimlerinizi belirli periyotlar ile almaya başladıktan sonra Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) hesabınıza katkı payı ödemeniz mümkün değil. Öte yandan birikimlerinizin tamamını dilediğiniz an çekebilirsiniz. Aylık ya da farklı bir periyot ile ödemeleri almaya başladıktan sonra da yatırım araçlarında birikiminizi değerlendirebilirsiniz. Böylece hem var olan birikiminizi maaş olarak alır hem de kalan tutar ile yatırım yapmaya devam edersiniz.
Bireysel Emeklilik Gelir Planları ile emekliliğe hak kazandıktan sonra belirlenmiş bir süre içerisinde geri ödeme alabilir ya da ara ödemelerden yararlanabilirsiniz. Planlar, emeklilik hayallerinize ve beklentilerinize göre şekillendirilir. Maaşınız geri ödenirken gelir planınız içerisinde yer alan bazı kriterlere ve sizin taleplerinize göre artış ya da azalış gösterir.
Emeklilik döneminizde tahmini ne kadar birikim elde edebileceğinizi hesaplayabilirsiniz
Emeklilik şartlarının detayları ile ilgili merak ettiğiniz noktalar için dokümanlara göz atabilirsiniz.
Devlet Katkısı
Bireysel Emeklilik Sistemi sayesinde devlet katkısından yararlanarak daha fazla birikim yapabileceğinizi biliyor musunuz? Aylık olarak ödediğiniz katkı payınıza göre yapılan devlet katkısı ödemesi, BES'in en büyük avantajlarından. 22 Ocak 2022 tarih ve 31727 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7351 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile birlikte % 25 olan bu oran %30 olarak uygulanmaktadır. Bu avantaj sayesinde 200 TL'niz 260 TL olacak!
Bireysel Emeklilik (BES) Devlet Katkısı
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), yapacağınız birikim için size devlet katkısı sunar. Ödediğiniz katkı payı tutarıına göre yatırılan devlet katkısı (üst limiti aşmamak koşuluyla) sayesinde birikim tutarınız daha hızlı artar. Kanunun yayımı tarihi itibariyle %30 devlet katkısı oranından faydalanabilirsiniz. Örneğin BES hesabınıza aylık 200 TL yatırdığınız durumda devletin vereceği 60 TL ek tutar sayesinde her ay 260 TL'yi birikim için sisteme koymuş ve emeklilik döneminizi refah içerisinde geçirmeye bir adım daha yaklaşmış olursunuz.
Devlet Katkısı Ne Kadar?
BES'e dâhil olduğunuzda, ödediğiniz katkı payı tutarının %30'u oranında devlet size destek olur. Yani aylık ödeyeceğiniz 100 TL BES katkı payınız için 30 TL devlet katkısı alabilirsiniz. Devlet katkısı, ödediğiniz BES katkı payınız oranında yükselir. Yani 200 TL için 60, 300 TL için ise 90 TL devlet katkısı alırsınız. Ancak tabii ki bir devlet katkısı limiti var.
Katkı Payı Devlet Desteği
100 TL 30 TL
300 TL 90 TL
500 TL 150 TL
700 TL 210 TL
900 TL 270 TL
Devlet Katkısında Üst Sınır Nedir?
Bir takvim yılı içinde ödenen toplam devlet katkısı, ilgili yıl için belirlenen yıllık toplam brüt asgari ücret tutarının %30'unu aşamaz. Örneğin, asgari ücretin aylık brüt tutarı 2.000 TL olduğu durumda, bir ayda alabileceğiniz maksimum BES devlet katkısı 600 TL'dir.
Toplu katkı payı ödemelerine ise yıllara sari Devlet katkısı verilmesine imkan sunulmaktadır. Bu şekilde, bir defada katkı payı yatırıp devlet katkısını her senenin limiti üzerinden almak mümkündür. Birikimlerin erkenden emeklilik fonlarında değerlenmesiyle hem fon getirisi hem de devlet katkısı imkanından yararlanılabilecektir.
Her yıl asgari ücret değişiklik gösterdiği için, devlet katkısının üst sınırı da yıllara göre değişiklik gösterir. Alacağınız BES devlet katkısını hesaplamak için Türkiye Hayat Emeklilik hesaplama araçlarından yararlanabilir ve devlet desteğine göre emeklilik hayallerinizi şekillendirebilirsiniz.
İki BES’e de Devlet Katkısı
Peki ya iki BES hesabınız varsa? Aynı anda iki farklı BES'e katılanlar için ödenecek tutar değişiklik göstermez. Yani yasal olarak alınabilen brüt asgari ücretin %30'u kuralı geçerlidir. Ödeyeceğiniz aylık katkı payları toplanır ve limiti geçmemek kaydı ile katkı payının %30'u oranında devlet katkısı alırsınız. Yani iki ayrı bireysel emeklilik hesabına 100'er TL yatırıp toplam 60 TL devlet desteği alabilirsiniz.
Sistemde Kalmak BES Katkısının Tamamını Almanın En Kolay Yolu
Devlet katkısının tamamını almak için 56 yaşınızı ve BES'te 10 yılı tamamlayarak emekli olmanız gerekir. Aksi takdirde ayrıldığınız için, devlet katkısında BES içerisinde kaldığınız süreye göre kesinti uygulanır. BES devlet katkısı hak ediş süreleri şöyledir:
- BES'e dahil olup 3 yıl sistemde kalmadan çıkmak isterseniz, devlet katkı payı alamazsınız,
- 3. yılın sonunda devlet katkı payının %15'ini,
- 6. yılın sonunda devlet katkı payının %35'ini,
- 10. yılın sonunda devlet katkı payının %60'ını,
Emekliliğe hak kazandığınız zaman ise devlet katkısının tamamı alabilirsiniz.
Devlet katkısı uygulaması, 1 Ocak 2013'te başlamıştı. Bu tarihten önce sisteme dâhil olanlar için ise özel bir ''hak ediş kazanma'' uygulaması mevcut. Uygulama ile 2013'ten önce BES'e dâhil olup o dönem devlet katkısı alamayan kişilere, 1 ile 3 yıl arasında hak ediş süresi ekleniyor ve böylece daha hızlı emekli olmaları sağlanıyor. 1 Ocak 2013'ten önce BES'te kaldığınız süreye göre kazanabileceğiniz hak edişler ise şöyle:
- Sistemde 3 ila 6 yıl arasında kaldıysanız 1 yıl,
- Sistemde 6 ila 10 yıl arasında kaldıysanız 2 yıl,
- Sistemde 10 yıldan fazla kaldıysanız 3 yıl hak ediş süresi eklenir.
Bireysel Emeklilik Katkısını Kimler Alır?
BES devlet katkısından sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ve Mavi Kart sahipleri yararlanabilir. Bunun dışında devlet katkısı alabilmek için başka bir şart aranmaz. Ayrıca eşinizin ya da çocuğunuzun BES hesabı açmasını sağlayabilir, dilerseniz onlar adına katkı payı ödeyebilir ve böylece onların da devlet katkısı avantajı ile birikim yapıp yarınlarını güvenceye almalarına yardımcı olabilirsiniz.
e-Devlet üzerinden ''Bireysel Emeklilik ve Otomatik Katılım Sistemlerinde Devlet Katkısı Sorgulama'' ekranına gidip dilediğiniz zaman, son 2 yıla ait kazandığınız BES devlet katkısı tutarını öğrenebilirsiniz.
Devlet katkısından yararlanmak için BES başvurusu yapın.